W traumie chodzi o złamane serce.”

To zdanie Laurenca Hellera twórcy metody NARM (NeuroAffective Relational Model) w swojej prostocie oddaje skomplikowaną i pełną niuansów prawdę o tym, co na co dzień przeżywają osoby, które doświadczyły traumy złożonej. Czym jest zatem to nowe pojęcie, które rozwija się dopiero od kilku dekad. Jego pierwsze oficjalne uznanie nastąpiło dopiero w najnowszym wydaniu ICD 11 - Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych.

Czym jest Trauma

Dlaczego dzieci nie umieją radzić sobie z emocjami?

Dzieci rodzą się całkowicie zależne od swoich opiekunów. Nie potrafią samodzielnie dostarczyć sobie pokarmu, ciepła, nie obronią się przed niebezpieczeństwem. Ta całkowita zależność dotyczy nie tylko podstawowych funkcji fizjologicznych jak odżywianie, sen, bezpieczeństwo, ale także bardziej złożonych stanów organizmu, jakimi są np. emocje. Należy podkreślić, że w pierwszym etapie życia, dziecko nie jest w stanie samo regulować swoich emocji. Za każdym razem, kiedy doświadcza ich, zwraca się z nimi do opiekuna. To właśnie opiekun jest zewnętrznym regulatorem emocji dziecka.

To, że dzieci nie umieją zarządzać swoimi emocjami jest jak najbardziej normalnym i rozwojowym zjawiskiem.

Czym jest odpoczynek i jakie są niezbędne warunki do tego aby mógł on zaistnieć.

Okazuje się, że to czy on się pojawi - to jest czy jeśli usiądę na tarasie i wezmę kubek gorącej herbaty i tak sobie posiedzę kilkanaście minut, będę czuł/a się bardziej wypoczęta niż przed - zależy nie tylko od tego co zrobię i w jakich warunkach będę. Ważniejszym czynnikiem w tym przypadku jest stan, w którym się znajduję. Kontynuując myśl Stephena Porgesa twórcy teorii poliwagalnej, kluczowe jest tu pojęcie poczucia bezpieczeństwa, bez którego nie są możliwe zdrowie, rozwój i odbudowa organizmu. Także odpoczynek nie jest możliwy bez choćby bazowego jego poziomu. To troszkę enigmatyczne zjawisko było badane przez wiele lat przez psychologów i etiologów. Zostało już opisane z wielu perspektyw. A najbardziej podstawowa, mechaniczno - biologiczna mówi o zależności poczucia bezpieczeństwa od stanu układu nerwowego, a szczególnie nerwu błędnego.

Mówiąc najprościej, jeśli uaktywnisz brzuszną część nerwu błędnego, zwiększy się Twoje poczucie bezpieczeństwa i zwiększy szansa na skuteczny odpoczynek. Tylko jak to zrobić?

Odpoczynek.

Czym on właściwie jest? Jak się to robi? I dlaczego, czasami jest to tak trudne.

Na początek odkodujmy może trochę to pojęcie. No bo czym właściwie jest odpoczynek? I wiesz, nie chcę podawać ci jedynej słusznej definicji bo jej nie ma. Jedni siedzą, inni leżą, jeszcze niektórzy pracują w ogrodzie, biegają, chodzą po górach. Nie ma jednej, złotej zasady pasującej wszystkim. I właśnie to poszukiwanie, ciekawość i otwartość są dobrym startem do odnalezienia spokoju.

Bezruch? Leżenie? Ale o czym myśleć, a może lepiej jakiś ruch, joga? Położę się na chwilę, ale może lepiej włączyć ciekawy film albo serial. Ale to takie trochę marnowanie czasu.

I czasami, po weekendzie albo urlopie, który miał być odpoczynkiem, czujesz się gorzej niż przed.

Zdrowie, wzrost i regeneracja w Teorii Poliwagalnej

Z naukową odpowiedzią na te pytania przychodzi światowej sławy Psychiatra i Neurobiolog Stephen Porges, twórca Teorii Poliwagalnej.

Po co choroba ma objawy?

Zastanawiałaś, zastanawiałeś się kiedyś nad tym? Czy nie byłoby lepiej nie mieć kataru, gorączki, bólu pleców? A co, jeśli wiele z symptomów, objawów, których doświadczasz, to nie złośliwość choroby, ale sposób w jaki ciało porozumiewa się z Tobą? Ból, napięcie, zmiana temperatury - to ważna wiadomość z wewnątrz o tym co dzieje się wewnątrz ciebie. Jak inaczej ciało mogłoby poinformować Cię, o tym w jakim jest stanie?

Na przykład, ból zęba najczęściej jest informacją o tym, że pojawił się w nim stan zapalny. Od ciebie zależy jak na tę informację zareagujesz. Poczekasz aż samo przejdzie? Weźmiesz tabletkę uśmierzającą ból? Pójdziesz do lekarza? Każda z tych decyzji ma swoje plusy i minusy. Zyski i koszty. Słuchanie tego, co mówi ciało, ułatwia podjęcie najbardziej adekwatnej decyzji.

Ból zęba to prościzna. Ból głowy lub jelit to już dużo bardziej skomplikowana sprawa. Nie mówiąc o takich złożonych stanach jak depresja.

Jesteś beznadziejna!

Te słowa wibrowały ciągle w pokoju odbijając się jak piłeczki pingpongowe od ścian, sufitu i podłogi, raz po raz boleśnie uderzając w jej ciało. Po każdym takim ciosie zostawał brzydki, fioletowy siniak.

Znowu to zrobiłaś!… Dlaczego to zrobiłaś!?… Jak mogłaś!?.. Co ty sobie myślałaś!?….

Cała litania pytanioskarżeń, którą znała już na pamięć wylewała się niezatamowanym nurtem. Każde z tych zdań odbierało jej słowa, siły i nawet prawo do tego żeby odpowiedzieć. Za każdym kąśliwym uderzeniem czuła, jak kurczy się, gubiąc energię.

Ale wiedziała, że na to zasłużyła. Zrobiła przecież coś złego.

Skala jak zwykle nie miała znaczenia. Chodziło o to, że zło się w ogóle pojawiło. To było tak zero - jedynkowe. Albo jesteś dobra i wtedy wszystko jest dobrze, a ty spełniasz wymogi, albo jeśli choć w jednym okazałaś się niezadowalająca całość stawała się nie do zaakceptowania.

Doświadczenie połączenia, kontaktu ze sobą i z innymi ludźmi to najgłębsza i uniwersalna potrzeba każdego człowieka.

Jest wrodzona i tak samo potrzebna do życia jak oddychanie lub jedzenie.

Nasi przodkowie, podobnie jak inne ssaki, wiedzieli wewnętrznie, że bez innych osób, bez przynależności do wspólnoty, sam człowiek skazany jest na niechybną śmierć. W naszym ciele, mózgu i psychice, istnieje złożony system umożliwiający tworzenie relacji.

Budowanie więzi to proces niezwykle delikatny i wrażliwy.

Wiesz na pewno o czym mówię...

Z jednej strony głębokie pragnienie bliskości, a z drugiej lęk przed odrzuceniem. Czasem tak silny, że nie chcesz już więcej próbować.